SOA - seksueel overdraagbare aandoening

Een SOA staat voor seksueel overdraagbare aandoening. Je kunt een SOA krijgen door onveilige seks te hebben. In Nederland krijgen zo’n 100.000 mensen per jaar een SOA. Je krijgt niet altijd klachten. Je kunt het ook hebben zonder er last van te krijgen. Zo’n seksueel overdraagbare aandoening kan heel schadelijk zijn voor je gezondheid. Je kunt er in sommige gevallen zelfs onvruchtbaar van worden. Hoe eerder je ontdekt dat je een SOA hebt, hoe beter je het kan laten behandelen. Meest voorkomende soa’s in Nederland:

• Chlamydia
• Genitale wratten
• Gonorroe
• Hepatitis B
• Herpes genitalis

Chlamydia

Dit is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening. Veel mensen hebben last van deze infectie zonder dat ze het in de gaten hebben. Het ontstaat door een bacterie in de slijmvliezen. Die bacterie kan een ontsteking van de urinebuis, anus, keel of baarmoedermond ontstaan. Mannen en vrouwen kunnen allebei andere symptomen krijgen. Chlamydia is goed te behandelen met antibiotica. Symptomen bij vrouwen:

• Pijn of branderig gevoel bij het plassen
• Pijn en bloedverlies tijdens en na het vrijen
• Bloedverlies tussen twee menstruaties
• Meer of veranderde vaginale afscheiding
• Irritatie of jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diarree
• Hevige pijn in de onderbuik, met of zonder koorts
• Ontsteking bekkengebied met koorts

Symptomen bij mannen:

• Pijn of branderig gevoel bij het plassen
• Afscheiding uit de plasbuis, vooral 's morgens
• Irritatie of jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diarree
• Pijn in de balzak

Genitale wratten

Genitale wratten kunnen voorkomen op de geslachtsdelen en rondom de anus. De wratten worden veroorzaakt door het (HPV)virus dat bijna altijd overgebracht wordt door onveilige seks, maar je kunt het ook overbrengen door vingers of een gebruikte handdoek. Je kunt het virus ook hebben zonder dat je ook daadwerkelijk wratten hebt. Meestal verdwijnen genitale wratten vanzelf, maar je kunt ook zalf of vloeistof aanbrengen. Symptomen bij vrouwen:

• Wratten rondom vagina
• Niet-zichtbare wratten in de vagina of op de baarmoedermond
• Wratten rondom anus (ook mogelijk zonder anale seks)
• Jeuk, pijn, branderig gevoel

Symptomen bij mannen:

• Wratten rondom penis
• Wratten rondom anus (ook mogelijk zonder anale seks)
• Jeuk, pijn, branderig gevoel

Gonorroe

Gonorroe wordt ook wel een druiper genoemd en wordt ook veroorzaakt door een bacterie in de slijmvliezen. De ontsteking kun je op dezelfde plekken krijgen als chlamydia en in je oogslijmvlies. Gonorroe kun je behandelen met een antibiotica injectie. Symptomen bij vrouwen:

• Meer vaginale afscheiding, die kan stinken of pusachtig lijkt
• Bloedverlies tussen twee menstruaties door
• Pijn of irritatie bij het plassen
• Irritatie of jeuk rond de anus
• Slijmerige of pusachtige afscheiding bij de ontlasting
• Keelontsteking of opgezette klieren in de hals
• Andere ontstekingen in het lichaam

Symptomen bij mannen:

• Een 'druiper': veel pusachtige afscheiding uit de plasbuis die geel of groen van kleur is
• Pijn of irritatie bij het plassen
• Irritatie of jeuk rond de anus
• Slijmerige of pusachtige afscheiding bij de ontlasting
• Keelontsteking of opgezette klieren in de hals
• Andere ontstekingen in het lichaam

Hepatitis B

Hepatitis B is een ernstige ontsteking van de lever. Je kunt hepatitis B oplopen door onveilige seks. Het is een erg besmettelijk virus. Je kunt je laten vaccineren tegen dit virus. Vaak krijg je van deze ontsteking geen klachten. Ook dit virus verdwijnt meestal vanzelf. Blijft het virus dan kun je medicijnen krijgen om het virus af te remmen. Dit zijn de meest voorkomende symptomen:

• Vermoeidheid, (lichte) koorts, lusteloosheid, misselijkheid
• Spier- en gewrichtspijn, gewrichtsontstekingen
• Huidafwijkingen
• Pijn in de onderbuik
• Geelzucht: geel oogwit, gele huid, donkere (theekleurige) urine, soms ontkleurde ontlasting
• Zonder behandeling kan er blijvende schade aan de lever of leverkanker optreden

Herpes genitalis

Herpes genitalis is een virus dat vaak begint met een blaasje. Soms krijg je een koortslip of zit er een blaasje op de penis, vagina of anus. Het virus blijft altijd in het lichaam. De klachten die je krijgt kun je verminderen met een crème. Symptomen bij vrouwen:

• Jeuk en een geïrriteerd, branderig of pijnlijk gevoel
• Rode plekjes op de huid of slijmvliezen
• Blaasjes of zweertjes op of rond de vagina of mond
• Blaasjes of zweertjes op moeilijk zichtbare plekken zoals op de baarmoedermond of rond de anus
• Pijn bij het plassen.

Symptomen bij mannen:

• Jeuk en een geïrriteerd, branderig of pijnlijk gevoel
• Rode plekjes op de huid of slijmvliezen
• Blaasjes of zweertjes op of rond de penis of mond
• Blaasjes of zweertjes rond de anus;
• Pijn bij het plassen.

SOA-test

Je kunt een SOA-test doen bij de GGD of de huisarts. Schaam je je hier te erg voor dan zijn er ook SOA-testen die je thuis kunt doen. Je ontvangt de test in een niet-herkenbare verpakking en het pakket bevat alle benodigdheden om zelf urine of een vaginaal monster af te nemen. Door middel van de geleverde retourbox kunt u het sample opsturen naar een laboratorium. Binnen een aantal werkdagen kun je de uitslag anoniem opvragen. Lees hier alles over de thuis-test.