De geschiedenis van de biologisch-dynamische landbouw

Aan het einde van de 19e eeuw worstelen boeren met uitgeputte gronden en ziekten in hun gewassen. Oplossingen worden gevonden in de vorm van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Niet iedereen was blij met deze chemische 'oplossing'. Door een aantal Duitse boeren wordt Rudolf Steiner (1861-1925), grondlegger van de antroposofie, gevraagd om nieuwe gezichtspunten en adviezen voor de landbouw op te stellen. Onder de titel 'Geesteswetenschappelijke grondslagen voor een vruchtbare ontwikkeling van de landbouw' houdt Steiner een achttal lezingen. Deze lezingen, 'De Landbouwcursus' genoemd, kunnen beschouwd worden als de basis van de biologisch-dynamische landbouw.

Rudolf Steiner's betoog over biologisch-dynamische landbouw

De kern van Steiner's betoog is dat de hele aarde een levend organisme is, waarbinnen veel samenhang bestaat. Uitgangspunt van de biologisch-dynamische landbouw is dat er een samenhang bestaat tussen plant, dier, bodem en kosmos. Zo wordt er onder andere rekening gehouden met de stand van maan en sterren. De belangrijkste voorwaarde voor gezonde gewassen en gezond vee is volgens Steiner de verzorging van de structuur en de vruchtbaarheid van de grond. Het allereerste biologisch-dynamische landbouwbedrijf in Nederland ontstaat in 1926 in Voorthuizen op de Veluwe, met Pierre Dekkers en zijn vrouw Willy Mees aan het hoofd. Het idee slaat aan. In Voorthuizen vestigen zich meer biologisch-dynamische bedrijven. Al snel daarna begint Maria Tak van Poortvliet ook een biologisch-dynamisch bedrijf, Loverendale in Zeeland. Het bedrijf groeit en in 1932 bestaat Loverendale uit 4 bedrijven van in totaal circa 150 hectare. Deze initiatieven worden vanuit de reguliere landbouw met scepsis bekeken. De eerste jaren van het bestaan van Loverendale zijn turbulent. Er is in Nederland geen ervaring met de biologisch-dynamische landbouwmethodes en ook bij de consumenten is nog weinig interesse voor een meer natuurlijk geteeld product. Opvallend aan de Nederlandse biologisch-dynamische initiatieven is dat ze niet uit gaan van boeren zelf. Loverendale wordt geïnitieerd door Maria Tak van Poortvliet, geen boerin maar eigenaresse van landbouwbedrijven. De pionier Pierre Dekkers uit Voorthuijzen is van oorsprong ingenieur, die samen met zijn vrouw geïnteresseerd is in de antroposofie. Geïnspireerd door Voorthuijzen en Loverendale worden er in de loop van de jaren dertig wat meer kleine groenteteeltbedrijven opgericht. De Tweede Wereldoorlog brengt vertraging. Het contact tussen de boeren en hun afnemers is verloren gegaan. Pas in de jaren zestig komt er weer iets meer interesse voor natuur en milieu en voor biologische landbouw. Na de oorlog wordt ook de houding vanuit de gangbare landbouw minder vijandig. Het aantal bedrijven dat de omslag durft te maken naar de biologisch-dynamische landbouw groeit gestaag. De 'doorbraak' komt in de tachtiger jaren. Steeds meer komt de nadruk te liggen op 'gezond leven' en op 'milieuvriendelijke producten'. Als u nog vragen heeft over dit onderwerp of over de producten die worden behandeld in deze blog kunt u natuurlijk altijd uw vraag stellen. Plaats een reactie onder deze blog en u krijgt zo snel mogelijk antwoord!