Wanneer neem je welke pijnstiller?

We zijn bij griep en soms ook bij verkoudheid vaak geneigd om een pijnstiller in te nemen. Die hoofdpijn, pijnlijke spieren en rillingen over het hele lijf voelen namelijk alles behalve prettig. Een pijnstiller maakt ons echt niet sneller beter.

Paracetamol en Nsaid als pijnstiller

In Nederland kennen we in de eerste plaats de eenvoudige pijnstillers. Dit zijn middelen met de stof paracetamol (o.a. Finimal en Sinaspril). Hoe de stof precies werkt, is niet bekend. Mogelijk remt paracetamol de productie van prostaglandinen in het centrale zenuwstelsel. Prostaglandinen komen vrij bij bijvoorbeeld een verwonding. Deze prostaglandinen stimuleren de zenuwen die een boodschap naar de hersenen sturen. Daar wordt dit vervolgens geïnterpreteerd als 'pijn'. Het effect houdt drie tot zes uur aan. De werking van zetpillen acht tot twaalf uur. Daarnaast zijn er ontstekingsremmende pijnstillers, ofwel NSAID's, verkrijgbaar. De meest bekende zijn ibuprofen en acetylsalicylzuur. De afkorting NSAID staat voor de Engelse term Non-steroïdal Anti-Inflammatory Drugs. Ontstekingsremmende pijnstillers zijn effectief maar werken korte tijd. Ze werken pijnstillend, koortsverlagend en ontstekingsremmend.

Verkoudheid

Hoewel je met een verkoudheid, in tegenstelling tot griep, vaak nog gewoon door kunt gaan met je dagelijkse werkzaamheden, kunnen veel mensen er toch best last van hebben. Veelgehoorde klachten bij een verkoudheid zijn keelpijn, veel hoesten, een verstopte of lopende neus en pijn aan het voorhoofd en rondom de ogen. Voor een verkoudheid kunt u beter geen NSAID's aanraden aangezien deze meer bijwerkingen hebben. Een paracetamol kan wel en biedt genoeg verlichting. Decongestiva (oxymetazoline en xylometazoline) worden gebruikt bij een verstopte neus. Ze vernauwen de bloedvaatjes in het neusslijmvlies. Druppels of spray met natriumchloride verdunnen ingedikt slijm, maar zijn, in tegenstelling tot decongestiva, niet schadelijk voor de neus. Hoestspray kan helpen bij hoestklachten, maar heeft eigenlijk hetzelfde effect als een dropje of een lepel honing.

Griep

Met griep gaan vaak wat ergere klachten gepaard. Het is een gevoel van algehele malaise met daarbij hoofdpijn, koorts, spierpijn, rillingen en vermoeidheid. Zowel paracetamol als ibuprofen werken koorts- en pijnverlagend en kunnen de hoofdpijn, spierpijn en koorts dus verlichten. Het nadeel van middelen die tot de NSAID's behoren, is dat ze meer bijwerkingen hebben dan eenvoudige pijnstillers zoals paracetamol. Bekende bijwerkingen zijn maag- en darmklachten, misselijkheid, braken en diarree. Daarnaast kunnen maagzweren ontstaan. Het is het dus waard om het eerst met paracetamol te proberen. Deze moet alleen wat vaker ingenomen worden.

Kinderen

Bij de griep wil je graag de pijn en koorts bij een kind verlichten. Gebruik in dat geval nooit aspirine of een andere ontstekingsremmer met acetylsalicylzuur erin. Het gebruik van deze stof bij vooral kinderen onder de 10 jaar tijdens griep en ook waterpokken verhoogt het risico op het syndroom van Reye (een zeer zeldzame bijwerking op de hersenen en de lever). Paracetamol is voor hen een betere keus.

Uitzieken

In Nederland wordt vaak geadviseerd om vooral goed uit te zieken als je de griep hebt. Rust, gezond eten en vitamines kunnen helpen om de duur van de ziekte wat te verkorten. Er bestaan wel griepremmers zoals Tamiflu (met de werkzame stof oseltaminivir), maar dat wordt in Nederland alleen gebruikt als er een grieppandemie uitbreekt of voorgeschreven aan mensen die extra gevoelig zijn voor de griep. Dit zijn bijvoorbeeld ouderen, mensen met COPD of astma en hartpatiënten. Bovendien helpt het alleen als je er binnen een dag na het ontstaan van de eerste griepverschijnselen mee begint. Kortom: rust, ontspanning, vitamines en af en toe een pijnstiller is vooralsnog de beste remedie.